Do‘ppi O‘rta Osiyo, Kavkaz, Volga bo‘yi va Yaqin Sharq xalqlari kiygan an’anaviy bosh kiyimi. Uning tarixi bir necha asrlarga borib taqaladi, shakli va naqshlari turli xalqlarning madaniy va diniy xususiyatlarini aks ettiradi.
Do‘ppi qanday paydo bo‘lgan?
Do‘ppi so‘zi turkiycha "tүbәтәy" so‘zidan olingan. Bu bosh kiyim dastlab O‘rta Osiyoda paydo bo‘lib, u yerda quyoshdan himoyalanish uchun kiyilgan. Vaqt o‘tishi bilan do‘ppi nafaqat amaliy kiyim-kechak, balki mavqe belgisiga ham aylandi.
Turli mamlakatlarda do‘ppi turlicha nomlanadi: — O‘zbekiston va Tojikistonda — "do‘ppi" yoki "qalpoq"; — Qozog‘iston va Qirg‘izistonda — "takiya" yoki "tebetey"; — Tatariston va Boshqirdistonda — "kalyapush."
image
Do‘ppilarning xususiyatlari
Do‘ppilar shakli va naqshlari bilan farqlanadi: - o‘zbek do‘ppilari ko‘pincha yorqin kashta bilan bezatilgan; — qozoq va qirg‘iz do‘ppilari odatda oq rangda bo‘lib, milliy naqshlar bilan bezatilgan; — tatar do‘ppilari yarim sharsimon shaklga ega.
Do‘ppilardagi naqshlar shunchaki bezak emas, balki alohida ma’noga ega. Masalan, ba’zi bezaklar yomon ko‘zdan asrasa, boshqalari farovonlikni anglatadi.